Hai bé nhà mình đã học trường tư từ năm lớp 3 và lớp 4. Cho tới tận bây giờ cả ba mẹ con đều rất biết ơn vì quyết định đó!
Mình nghĩ, việc chọn trường không có ai đúng ai sai, quan trọng là phù hợp thôi. Ai con đã đậu được vào học trường công thì chúc mừng nha, và có thể bỏ qua bài này, bài này mình viết cho các bạn ko có cơ hội đậu trường công, hoặc ko thích trường công.
Trường tư thì chi phí sẽ cao hơn. Nhưng mà con mình cũng sẽ “sướng” hơn. Còn mẹ thì trong lúc nỗ lực “cày cuốc” đó, cũng sẽ giỏi giang hơn, phát triển bản thân hơn chút xíu. Coi như lúc này đang có sức khỏe thì mình chia sẻ cho xã hội, nhường 2 ghế trường công cho 2 bạn khác.
Ko vào được trường công lập thì có khó khăn hơn, nhưng ko phải là hết đường, là tuyệt vọng đâu, vẫn còn những lựa chọn khác nữa.
Thực ra thì trường tư, trường dân lập có nhiều loại. Ai có tiền thì chọn trường quốc tế 500-600-800 tr/năm, kệ họ. Nhưng còn có trường tư ở HN, SG học phí vừa phải, thấp hơn công lập chương trình tích hợp, bạn cứ chịu khó tìm sẽ thấy. Có những trường mới, còn có chính sách hoàn 100% tiền góp vốn.
Trường công, nếu cộng các phí học thêm, các quỹ này nọ, lễ lạt, kỷ niệm, chào mừng… thì cũng kha khá đấy nha. Nhiều nhà dành hẳn 1 lao động đưa đón con chạy sô học thêm, nếu quy ra grab loại rẻ nhất, mỗi tháng cũng tốn cả chục triệu đấy ạ. Nếu con đỗ thong dong thì còn đỡ, chứ đỗ vớt vào trường top mà đuối quá dễ thành tóp mỡ lắm.
Mình nhớ năm đầu tiên mới ra trường, mình dạy ở một trường dân lập mới, lớp chỉ có 5, 6 học sinh, học phí thấp. “Thưa tằm thì béo kén”, cô trò rất thân nhau, chăm chút cho nhau. Trường nhỏ, HS nào cũng được lên sân khấu. “Trong bó đũa chọn cột cờ”, HS nào cũng được chọn đi tham dự các kỳ thi, các lễ hội của trường hoặc với trường khác. Học sinh thường xuyên lên văn phòng trò chuyện, đề nghị, phản biện với thầy cô hiệu trưởng. Sự tự tin đó theo các em tới tận bây giờ, lớn lên đều rất thành đạt.
Xu Sim cũng từng học ở trường mới, lớp chỉ có 12 HS học sinh. Cả trường, cả 3 cấp 1,2,3 cộng lại chỉ 100 học sinh, nên từ hiệu trưởng, hiệu phó, cả bác căng tin, con chơi thân hết!
Mình thấy, con học trường tư, ngay cả việc đi vệ sinh cũng sung sướng nữa. Sạch sẽ, đầy đủ giấy nước. Trường tư còn có cái hay là con ko phải vào Cờ Đỏ, Sao Đỏ, hội, đoàn… ko bị GV gợi ý, ép đi học thêm, mẹ ko phải đi quà giáo viên… như một số trường công. Đi học mà được ngẩng cao đầu cũng thấy sướng lắm. Các con được thầy cô khen thường xuyên, theo tuần, theo tháng, theo dự án. Điểm số thì luôn bí mật, riêng tư, không so sánh với bạn khác.
Trường con mình, thầy cô có nhiều loại giấy khen lắm: khen tiếng Anh, tiếng Việt, bơi lội, vệ sinh sạch, hay trồng rau giỏi, hay phản biện lại thầy hay quá… Có lần Xu còn được bằng khen vì đã thường xuyên chào hỏi bác lao công trong trường. Có lần thì đc bằng khen vì giúp đỡ 1 bạn mới vào. Mình rất thích những bằng khen về đạo đức và thái độ sống như thế.
Các thầy cô design giấy khen riêng, tự kí tên, để khen trong môn của mình. Cuối năm, những bạn giỏi đặc biệt sẽ được nhận thêm giấy khen của hiệu trưởng.
Ở trường tư, tụi nó học theo dự án, làm việc nhóm, thuyết trình khá nhiều. Trên trường tụi nó tự đứng ra tổ chức những chương trình rất ý nghĩa, như các câu lạc bộ học thuật, thể thao, nghệ thuật, các sự kiện về môi trường, về xã hội, giới tính, LGBTQ+… Khi chuyển qua học với GV Phần Lan mình thấy nhiều bé trường công bị sốc, nhiều hơn nhóm trường tư (trừ trường chuyên nhé).
Còn nếu hoàn cảnh gia đình ko phù hợp với trường tư, thì giáo dục thường xuyên và cao đẳng nghề cũng là hướng khá hay.
Mình có người bạn, con học giỏi, ba mẹ có tiền, nhưng vẫn chọn học GDTX. Mỗi ngày con chỉ học trên trường có một buổi, buổi còn lại đi làm thêm và tối học online chương trình Mỹ, học phí khoảng 2 tr/tháng. Sau 3 năm, con tốt nghiệp 2 bằng Tú tài, Tú tài VN và quốc tế, dành học bổng du học Canada.
Có bé khác cũng học GDTX, thời gian còn lại đầu tư đi học tiếng Anh. Lớp 12 con có điểm SAT, IELTS cao, thành ra cũng vào trường ĐH hàng top. Còn có thời gian đi làm thêm, nên kỹ năng sống và hiểu biết xã hội rất tốt. Cả nhà vui vẻ, cuộc chiến không khốc liệt, ko cần hi sinh.
Cao đẳng nghề cũng rất tốt. Khi mình gặp người dân ở những nước phát triển họ rất coi trọng cao đẳng nghề. Nước mình, do định kiến xã hội, nên vẫn chỉ có 1 con đường là vào đại học, thành ra mỗi năm lại hàng triệu HS chen chúc nhau trên đường hẹp, xong phổ thông phải vào ĐH.
Học Cao đẳng nghề, rồi ra làm việc va chạm với thực tế, rồi về học tiếp lên đại học, nên các bạn ấy biết cuộc đời bên ngoài cần gì, thiếu gì, và học khá hiệu quả, đặt câu hỏi mà Giảng viên “vỗ đùi đen đét”.
Vẫn nhắc lại là không có con đường nào hoàn toàn xấu và cũng ko có con đường nào hoàn toàn chỉ có tốt và tốt. Quan trọng là phù hợp. Các con biết trân trọng sự khác biệt của bạn bè và bình tĩnh trên hành trình riêng của mình, đừng kiêu ngạo, và cũng đừng suy sụp là okie rồi! Thông minh thì do bẩm sinh, nhưng thành đạt và hạnh phúc thì còn do lựa chọn nữa đó.
Con càng học lên cao, ba mẹ sẽ càng thấy, học phí rẻ nhất là khi con biết Tự Học. Ngồi trong cùng 1 trường, ba mẹ đóng tiền vào bằng nhau, 1 bé ham học sẽ nhận được nhiều hơn 1 bé lười học. Thời buổi intenet này, những khóa học miễn phí nhiều lắm, học ko xuể luôn. Con ham học, con có kỹ năng Tự Học thì con có thể lấy những khóa online siêu xịn từ những Giáo sư trường top thế giới trên Coursera, EdX, Khan Academy… Và miễn phí!
Thế nên là, dù con học trường nào thì quan trọng nhất vẫn là giáo dục trong gia đình. Giáo dục gia đình, nếp nhà của ba mẹ chiếm tới 70-75% sự phát triển của con. Và nó cũng miễn phí!