Con tôi không hề học chữ trước khi vào lớp 1 nè.
Bài trước tôi kể việc mình không dạy con tập viết và làm toán, mà để việc đó cho cô giáo. Nhiều bạn mắng tôi quá trời: rằng tôi điêu, xạo, vô tâm, lười biếng… rồi còn trù ẻo sẽ bị ân hận, con sẽ tự ti, mặc cảm, rồi nghiệm game, rồi lưu ban…
Hic hic… đã bỏ thời gian ngồi viết những bài chia sẻ dài ngoằng, rồi bị chửi mắng, thấy buồn gì đâu…
Nhưng, tôi dạy con tôi theo cách đó thật mà!
Bởi tôi thấy rằng, hàng triệu trẻ con đã học chữ học toán trước khi vào lớp 1, đâu phải đều đang học rất giỏi, đều có thái độ học tập tốt, đều say mê học hỏi, và ba mẹ thì đang ngồi rung đùi đắc ý đâu.
Tôi là 1 GV tiểu học chính hiệu, và Xu Sim đã từng trải qua lớp 1, nên tôi thấy rằng dạy viết chữ và giải toán cho trẻ con dễ thật mà.
Vì sao? Vì chữ đã có chữ mẫu, nét nào cao bao nhiêu, rộng bao nhiêu, bút đi tới đâu tới đâu thì cong, tới đâu thì hất… Có mẫu hết, cứ nhắm mắt mà đi theo, khỏi nghĩ!
Rồi toán lớp 1 cũng đơn giản lắm, cứ 2 + 2 = 4, cũng khỏi nghĩ!
Một hiệu trưởng trường tiểu học nói với tôi: “Kinh phí của nhà nước thì thấp, tôi muốn dạy các em kỹ năng sống, dạy làm việc nhóm, dạy làm người… tất cả những thứ tốt đẹp đó đều cần giáo viên giỏi và nhiều chi phí. Chỉ có dạy chữ là rẻ nhất trong các loại dạy!”.
Nhìn ra thị trường sẽ thấy ngay, để cho con bạn biết viết và thậm chí viết đẹp, biết cộng trừ nhân chia, bạn chỉ cần bỏ ra 200 tới 500 ngàn/tháng cho con đi học thêm vài tháng là con thạo ngay.
Nhưng với kỹ năng khác, như tự giác học, tự chăm sóc bản thân, hay rèn tính tự tin, hay chơi tử tế với bạn… chẳng hạn, học phí sẽ tốn gấp cả chục lần! Chưa kể còn rủi ro là nếu ba mẹ không tạo môi trường để con rèn luyện thì chỉ một thời gian ngắn sau con lại bị về “mo” trở lại.
Tôi thấy rất nhiều cha mẹ kè kè ngồi bên cạnh con hàng đêm từ khi bé mới 4, 5 tuổi để rèn từng nét bút, nhẩm từng con số. Rồi mẹ la con khóc, ông bà quát, cả nhà như có chiến tranh. Những thứ đó cô giáo lớp 1 chắc chắn sẽ dạy chính xác hơn bạn (vì họ có chuyên môn bằng cấp, và vì họ nắm ba-rem chấm điểm), thách kẹo cũng chả dám để con bạn lưu ban đâu ạ.
Việc này cũng tương tự như bạn dồn hết tiền của và công sức vào mua thật nhiều gạch, rồi ngồi chờ đợi có một tòa lâu đài. Giả sử việc ép bé học sớm có hiệu quả, bé viết đẹp, làm toán nhanh, (tương tự như số lượng gạch bạn mua được rất nhiều), nhưng một tòa nhà còn cần xi măng, cát sỏi, sắt thép, đá, gỗ… còn cần kiến trúc sư,… Chưa kể, sau khi bạn dồn hết tiền mua gạch thì mới biết quy hoạch khu đó chỉ cho phép dựng nhà gỗ! Ác cái là mỗi cô mỗi khẩu vị, mỗi ý khác nhau, nên nhiều cô giáo lớp 1 đã than phiền rằng thà dạy một bé chưa biết gì hết, còn hơn dạy một bé biết viết rồi, nhưng đã trót quen cách cầm bút, cách trình bày, cách viết không đúng ý cô.
Nếu xét về đầu tư kinh tế, thì đầu tư vậy có đáng không?
Còn bây giờ tôi nói về tâm lý lứa tuổi.
Đi học là một cuộc cách mạng, là bước ngoặt lớn trong đời bé, đòi hỏi ba mẹ có một sự chuẩn bị kỹ lưỡng và toàn diện.
Ví dụ, nhà nào giờ cũng hiếm con, tới lớp sẽ toàn các ‘vua’ và ‘nữ hoàng’ chơi với nhau. Bạn bè đâu có yêu thương vô điều kiện như ba mẹ ở nhà. Nhiều bé viết đẹp, đọc thạo, mà ra chơi toàn đứng một mình. Những câu này nghe quen nè: “không có ai chơi với con”, “đi học con toàn bị ăn hiếp”, “đi học không có vui gì hết”!
Nhiều bé biết viết, biết đọc, mà không biết kết nối với xung quanh, không biết cách bộc lộ cảm xúc, không biết tương tác, không biết cách sống cùng người khác… thì cũng buồn!
Mục đích của việc học là gì? Là con bạn biết đọc và biết viết, hay là con ham học tập tìm tòi và sáng tạo?
Xong lớp 1 hầu như bé nào cũng biết đọc biết viết. Nhưng có bao nhiêu nhà bố mẹ phải mỗi đêm kè kè bên bàn, la mắng, dùng roi, dùng hình phạt, hoặc dùng các phần thưởng để nhử con học? Sểnh mắt 1 cái là con viết nhầm, tính sai, quên làm bài tập? Bao nhiêu bé thực sự tự giác học, ham học, biết học tập là việc của chính mình, chứ không phải là học cho cha mẹ?
Cơ chế giáo dục phổ thông của nước mình đặc biệt so với nhiều nước tiên tiến khác, là giáo viên không được tự ý điều chỉnh lịch giảng dạy! Tức là tuần đầu tiên vào lớp 1, mặc kệ những bạn đã đọc thông viết thạo, hay bạn chưa biết 1 nét nào, thì lớp 1 của cả nước đều bắt đầu học một bài giống nhau, với thời lượng tương đương nhau.
Bạn lớn bằng này rồi, bạn đã biết cư xử cho đẹp lòng sếp rồi, mà giờ bắt bạn ngồi họp ngày 8 tiếng, sếp cứ ra rả nói những điều bạn đã biết, bạn còn muốn nổi điên Huống chi các cô cậu 6 tuổi, quá trình hưng phấn mạnh gấp nhiều lần quá trình ức chế, ở nhà đã đọc ro ro, tính nhoay nhoáy, giờ cứ ngồi đợi cô dạy nét cong nét hất, ngồi vẽ chữ to đùng 4 ly đúng như giáo án cuả Bộ giáo dục đề ra… Những bạn đã học trước rồi vào lớp thường rất nghịch phá, bướng bỉnh. Và hệ quả lại thường bị cô giáo la mắng phạt.
Vậy là, ngay những bước chân đầu tiên tới trường, bắt đầu một hành trình dài và quan trọng suốt đời là học hành, thì toàn thấy bị “hành”, chả thấy “học” được cái gì mới mẻ, thú vị và hấp dẫn!
Tôi đã thử, và đã thấy! Cả Xu và Sim hoàn toàn không học trước chữ nào, ko học trước ngày nào!
Nói thế không có nghĩa là tôi bỏ mặc con chơi với TV suốt 6 năm trời rồi tới ngày 5/9 quẳng tọt vào lớp cho cô giáo. Tôi dạy con tự chăm sóc bản thân, tự chải đầu, cột tóc, tự rửa mặt, biết đi vệ sinh. Tôi tập cho con cách thưa gửi, trình bày với cô giáo sao cho hiệu quả. Tôi tập cho con biết chơi đẹp với bạn, dạy con biết mình mạnh gì và yếu gì. Tôi tập cho con ham học, tự giác học… Hàng trăm thứ cần dạy, đâu phải chỉ có luyện chữ, làm toán trong SGK mới là dạy? Toàn những thứ khó khăn và chẳng có giáo trình cụ thể nào. Hic hic hic… dạy tốt mấy thứ đó cho con là tôi đã thấy tướt bơ, chấp nhận ko còn thời gian dạy chữ nữa, chấp nhận là người mẹ lười biếng và vô tâm.
Như trong cuộc chạy Marathon, tăng tốc và vượt trội sớm, đâu có để làm gì? Sau này đâu có ai ghi vào CV xin việc là tôi biết làm toán và biết đọc từ năm 4 tuổi đâu?
Tôi chỉ có 24h mỗi ngày, nên muốn hiệu quả thì chia việc ra, tôi chỉ giành thời gian để dạy cho con những thứ mà giáo viên và nhà trường không dạy!